Dạy giá trị đạo đức cho trẻ từ bé có quá sớm không? Nếu bạn không dạy những giá trị đạo đức cho con từ khi còn nhỏ thì trẻ sẽ học theo từ môi trường sống hằng ngày. Tất nhiên là trẻ có thể học được điều xấu lẫn điều tốt. Liệu bạn có muốn con mình học những điều như coi vật chất, tiền bạc lên hàng đầu, phân biệt đối xử với người nghèo, không quan tâm đến môi trường sống xung quanh, hay là nói dối, trộm cắp, …? Nếu không muốn điều đó xảy ra thì bạn nên dạy con 12 đức tính quý giá và cần thiết dưới đây.
TOP 12 GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC NÊN DẠY CHO BÉ TỪ NHỎ
1. Trung thực
Trẻ học cách nói dối là điều hết sức bình thường. Thậm chí, các chuyên gia còn cho rằng đây chính là dấu hiệu cho thấy sự phát triển trí tuệ của trẻ. Mọi người đều sợ bị đau về cả thể chất lẫn tình cảm. Điều này đặc biệt đúng với trẻ nhỏ. Trẻ sợ bị phạt chẳng hạn như la mắng, đánh đòn, phạt đứng một góc, úp mặt vào tường, … Điều này sẽ khiến cho trẻ nói dối để tránh bị phạt.
Vì vậy, bạn hãy khuyến khích con nói cho bạn biết sự thật ngay cả khi bé đang sợ. Điều này rất dễ thực hiện, bạn chỉ cần ôm con và nói: “Cảm ơn vì con đã không nói dối”. Hãy cho bé biết bạn sẽ luôn lắng nghe nên con không cần phải nói dối.
2. Giá trị của cộng đồng
Bạn đánh giá cao sự độc lập nhưng đôi khi điều này có thể làm cho bé trở nên cô đơn hơn đấy. Khả năng độc lập của bé sẽ tốt hơn khi trẻ hiểu được giá trị của cộng đồng. Điều này không có nghĩa là trẻ sẽ phụ thuộc mà chúng sẽ làm tốt hơn nếu có sự giúp đỡ của người khác. Giá trị này đòi hỏi con trẻ phải hòa đồng, đối xử với mọi người tốt hơn.
Bạn có thể giúp con hiểu được điều này bằng cách cho bé tham gia vào các hoạt động gia đình và yêu cầu trẻ đưa ra ý kiến về các quyết định. Đừng quên ăn mừng thành công của con cùng với gia đình nhé.
3. Tự “đứng dậy” sau khi thất bại
Ai rồi cũng sẽ gặp trở ngại trong cuộc sống ít nhất một vài lần. Vì vậy, điều quan trọng là dạy cho trẻ cách vượt qua chúng. Dạy cho con hiểu thất bại giống như những bài học. Một khi có thể vượt qua những trở ngại này, trẻ sẽ trở nên tốt hơn và mạnh mẽ hơn.
Khi trẻ gặp vấn đề, bạn hãy lắng nghe con và thể hiện sự đồng cảm với những gì trẻ đang trải qua. Từ đó sẽ thảo luận với trẻ về những điều trẻ đang gặp phải. Sau đó, bạn có thể cùng con nghĩ ra giải pháp và thảo luận làm thế nào để tiến lên phía trước, thay vì nói cho con biết con cần phải làm gì.
4. Nói “không” khi cần thiết
Bạn hãy dạy trẻ nói “không” khi cần thiết. Thông thường, bé thường sẽ dễ bị cuốn vào những quyết định mà mình đang bị gây áp lực. Hãy cho bé biết rằng mình có thể nói “không”. Điều này nhằm khẳng định rằng nhu cầu của bản thân của bé cũng rất quan trọng.
Hãy dạy cho con cách nói “không” với những yêu cầu từ người khác và cách để tôn trọng ranh giới của cá nhân. Ví dụ, nếu trẻ phàn nàn rằng bạn bè đang bắt con làm một điều gì đó khiến con không thoải mái, hãy yêu cầu con nói “không” với bạn đó. Hỏi con xem liệu những người bạn này có tốt không khi mà họ không quan tâm đến cảm xúc của con.
5. Chính trực và có trách nhiệm
Chính trực và có trách nhiệm là 2 giá trị đạo đức quan trọng mà bạn nên dạy cho con khi còn nhỏ. Hãy dạy bé hiểu rằng mình phải cố gắng làm tốt nhất những gì mà mình đã cam kết hoặc hứa hẹn. Nếu trẻ không giữ lời hứa, hãy dạy con cách xin lỗi trước. Sau đó nói với con rằng xin lỗi là không đủ mà còn cần phải có sự bù đắp.
Chỉ cho trẻ thấy điều này bằng cách nói với trẻ về những lời hứa mà trẻ đã cam kết với bạn. Trẻ hứa với bạn sẽ đi ngủ sớm nhưng lại không làm điều đó? Kiên nhẫn nói với con rằng bạn cảm thấy hơi thất vọng. Ngoài ra, con cũng sẽ cảm thấy thất vọng nếu bạn không thực hiện đúng những lời hứa của mình đấy.
Tính trách nhiệm cũng được thể hiện trong công việc. Nếu bé thất bại, hãy để bé thấy tầm quan trọng của trách nhiệm bằng cách xin lỗi và nghĩ đến cách để sửa đổi.
6. Lịch sự và tôn trọng
Nơi đầu tiên mà trẻ cần phải học phép lịch sự và tôn trọng là ở nhà. Trẻ học được giá trị đạo đức này từ cha mẹ, anh chị, ông bà, … Trẻ sẽ nhìn thấy điều này trong cách bạn đối xử với những người khác trong gia đình. Vì vậy, hãy chú ý đến cách cư xử của bạn đối với mọi người nhé.
Tất cả những điều bạn muốn con mình nói như: “Cảm ơn”, “Xin lỗi”, “Dạ thưa”, … là những điều mà bạn không bao giờ được quên trong khi nói chuyện. Ngay cả khi bạn đang tức giận hoặc buồn bã, hãy cố gắng giữ thói quen này. Và khi trẻ buồn hoặc tức giận, hãy nhẹ nhàng nhắc nhở trẻ đừng bao giờ quên “Dạ thưa” và “Cảm ơn” nhé.
Cũng đừng quên dạy con cách tôn trọng ý kiến và tài sản của người khác; Cũng như là cách hành động phù hợp trong những tình huống nhất định.
7. Lòng biết ơn
Hãy dạy cho con lòng biết ơn bằng cách tỏ lòng biết ơn với những người đã giúp đỡ bạn hoặc gia đình bạn. Dạy cho con hiểu tầm quan trọng của những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống. (Chẳng hạn như thời tiết đẹp hay một điều tốt đẹp mà ai đó nói, …). Nếu người nào nói hoặc làm điều gì đó tốt đẹp cho trẻ, hãy nhắc trẻ nói lời cảm ơn.
Nói với con về sự biết ơn của bạn đối với những điều nhỏ nhặt. Như nói cho con biết bạn cảm ơn các loài thực vật vì chúng cung cấp thức ăn cho gia đình mình. Hãy cảm ơn con bất cứ khi nào con giúp bạn làm việc gì.
8. Sự rộng lượng
Trẻ nhỏ thường luôn muốn điều khiển tất cả mọi thứ xung quanh. Vì vậy, điều quan trọng là mà bạn nên dạy cho trẻ về sự rộng lượng. Dạy cho trẻ biết giá trị của việc chia sẻ, đó có thể là chia sẻ với anh chị em, cha mẹ hoặc bạn bè. Ngoài ra, hãy làm gương cho trẻ nhé.
9. Tha thứ và trắc ẩn
Cách tốt nhất để dạy trẻ về lòng trắc ẩn đó là cho trẻ thấy được lòng trắc ẩn của bạn. Điều này rất quan trọng. Bởi vì sớm hay muộn trong cuộc sống thì trẻ sẽ bị người khác làm làm tổn thương; Hoặc trẻ sẽ nhìn thấy sự đồng cảm từ họ. Hành vi của bạn sẽ là tấm gương để con noi theo. Vì vậy, cách tốt nhất là không bao giờ kể cho con nghe mình đã tức giận người khác và luôn sẵn sàng tha thứ.
Khi bé nhìn thấy bạn chăm sóc người khác, bé sẽ nhận ra rằng mình cũng có thể làm điều này. Khi trẻ mắc sai lầm, hãy tha thứ cho bé vô điều kiện nhưng vẫn chỉ ra con đã mắc sai lầm ở đâu và những hậu quả từ hành động đó để trẻ có thể học hỏi.
10. Kiên trì
Không ai làm điều gì hoàn hảo ở lần đầu tiên cả. Dạy trẻ biết thất bại là một điều bình thường đối với mọi người. Thất bại sẽ dạy cho con cách để làm điều đó tốt hơn nhưng chỉ đúng khi con không từ bỏ và tiếp tục cố gắng.
Bạn có thể cho dạy cho con điều này khi bạn xử lý những thất bại của mình. Đừng bỏ cuộc, kiên trì để trẻ thấy rằng bạn đang cố gắng. Một khi bạn thành công, trẻ sẽ ngưỡng mộ bạn đã không bỏ cuộc.
Ngoài ra, bạn cũng nên dạy con đừng so sánh mình với người khác. Nói với con rằng mỗi người đều khác nhau, không ai là hoàn hảo. Và trong bất kỳ trường hợp nào, con cũng đừng so sánh mình với những bạn khác. Hãy để con biết rằng bạn tự hào bởi vì con vẫn đang cố gắng. Hướng dẫn con nhưng không làm giúp. Cố gắng giúp con tin tưởng vào sức mạnh và khả năng của mình và yêu cầu trẻ đừng bao giờ bỏ cuộc.
11. Khiêm tốn
Khiêm tốn là vấn đề ít được cha mẹ chú ý khi dạy trẻ. Nhưng đấy lại là một trong những giá trị đạo đức quan trọng nhất. Trẻ nỗ lực và thành công nhưng cần phải có sự khiêm tốn để đảm bảo rằng mình sẽ không “ngủ quên trên chiến thắng”.
Kiêu ngạo sẽ khiến trẻ không nhìn thấy được lỗi lầm của mình. Do đó, hãy làm gương cho trẻ. Bạn có thể chấp nhận lời khen ngợi từ người khác nhưng đừng thể hiện ra quá nhiều. Bạn không cần phải gây ấn tượng với ai, bạn chỉ cần làm tốt và phần còn lại sẽ tốt theo.
Khiêm tốn cũng có nghĩa là trẻ có đủ can đảm để xin lỗi khi mình làm sai việc gì đó. Cho trẻ thấy tầm quan trọng của lời xin lỗi chân thành; bằng cách xin lỗi trẻ khi bạn làm sai như đến trường rước con muộn.
12. Tình yêu thương
Đây có lẽ là một trong những giá trị đạo đức quan trọng nhất mà bạn nên dạy cho con. Bạn có thể dạy cho con điều này thông qua những hành động đơn giản mỗi ngày. Bạn hãy quan tâm, yêu thương và con sẽ yêu thương ngược lại bạn.
Thể hiện tình yêu thương và tình cảm của bạn đối với mọi người, đặc biệt là đối với con. Hãy quan tâm, chăm sóc con. Sau tất cả, con sẽ học được những bài học quan trọng nhất về giá trị đạo đức từ bạn.